“Ένα έργο τέχνης είναι μια εξομολόγηση.” Είχε πει ο Καμύ. Ένα ταξίδι εκ των έσω - θα συμπληρώσω σκεπτόμενη τη μουσική -  που γεφυρώνεται με το εξωτερικό χάρη στη χρήση των λέξεων και της μελωδίας. Για όσους δυσπιστούν ως προς την δυνατότητα της μουσικής και του hip hop να χαρακτηρίζεται ως τέχνη, απλά θα παρατάξω τον ακριβή ορισμό της τέχνης. «H ψυχική δραστηριότητα ή δημιουργία που είναι σημαντική εξαιτίας της έλξης που προκαλεί στα ανθρώπινα συναισθήματα, διεγείροντας τον νου ή και το συναίσθημα. Είναι η δημιουργική έκφραση που μέσα στο έργο αποτυπώνει την ψυχική κατάσταση, τα συναισθήματα, τις ιδέες, την αίσθηση ή τον οραματισμό του καλλιτέχνη.» Η τέχνη προκύπτει ως εκτόνωση, ως έκφραση και ξεχείλισμα μιας πληρότητας. Ισορροπώντας ανάμεσα στην επιθυμία να επικοινωνήσεις και στην επιθυμία να κρυφτείς. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι ένα πορτραίτο του εαυτού εκείνου που τη δημιουργεί. Έκφραση του συναισθηματικού κόσμου ενός ατόμου που απευθύνεται στο δικό μας με σκοπό μια υψηλότερης μορφής επικοινωνία, σαν μια σύνδεση ψυχών. Τι σχέση έχει η τέχνη λοιπόν με αριθμούς, χρήματα, αναγνώριση; Η τέχνη είναι για να σώσεις τη ψυχή σου. Αυτό μας μαθαίνει ο Anser τόσα χρόνια και γι’ αυτό εν βάθος χρόνου έχει κερδίσει τον σεβασμό μας.

Το Σάββατο της 23ης Νοεμβρίου δεν ήταν ένα απλό μουσικό event και δεν μπορεί να κριθεί ως τέτοιο, έστω για ‘μένα. Συνειδητοποίησα πως έκλεινα σχεδόν 10 χρόνια από την πρώτη συναυλία των Flowjob που είχα βρεθεί στο An Club το 2009, 16 Ιανουαρίου. Έτσι πιο πολύ το ζούσα σαν μια επετειακή γιορτή. Το ίδιο αίσθημα επικρατούσε και σε όσους θα μοιράζονταν την ίδια σκηνή εκείνη τη νύχτα. Θα μπορούσε να φαντάζει και σαν τελετουργία, ως δράση συνδεδεμένη σε ένα δίκτυο συμβολισμού, για να διαχειριστείς το αναπόφευκτο, το άγνωστο και να τιμήσεις τη ζωή. Εξ’ άλλου αυτό μας υπενθυμίζει το ΑΔΥΤΟ, το [áδito] : το εσώτατο μέρος ναού, στο οποίο μόνο σε ιερούς ή μυημένους επιτρέπεται η είσοδος // Συνώνυμα : Ενδότερο, Απόκρυφο, Ιερότατο // Βρίσκει Εφαρμογή σε: Ψυχή, Καρδιά, Ιερά, Γραφές, Ένστικτα, Μυστήρια, Βάθη των Ωκεανών

Ήταν μια απ’ τις βραδιές, με μυστικιστική αίσθηση χάρη των μελωδιών του Eversor που σε γράπωνε απ’ το λαιμό, με καλλιτέχνες με άψογη εμφάνιση και έναν Anser να τραγουδά σαν να μην υπάρχει αύριο. Η βραδιά ξεκίνησε με το πιο κατάλληλο opening act, τον Novel 729, ο οποίος αμέσως κατάφερε να ξεσηκώσει το κοινό και να το κάνει να κουνηθεί ρυθμικά. Αποτελώντας πλέον αγαπημένο ανερχόμενο mc τα τελευταία χρόνια, με την εμφάνιση του έδειξε πρόθυμος να δώσει συνέχεια σε αυτό που αγαπάει, ανακοινώνοντας μάλιστα σε λίγες μέρες την κυκλοφορία του πρώτου του άλμπουμ. Η επιλογή των κομματιών του ήταν δομημένη ώστε να υπάρχει ανοδική κορύφωση και να τον συνοδέψει on stage ο Lobo Amarillo για να τραγουδήσουν κομμάτια που φέρουν μία γλυκιά μελαγχολία αλλά ουσιαστικό ραπ, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια στα decks βρισκόταν ο DJ Moya να κρατά τον ήχο και να τον κεντά με τα scratches του. Στο ίδιο υψηλό επίπεδο μουσικής κρατήθηκε το σετ με το Ελεύθερο Πνεύμα από ΛΤ να μοιράζεται τη σκηνή με Novel και Lobo για να πουν το «Ανασφάλεια». Το ζέσταμα της ατμόσφαιρας συνεχίστηκε και αποδείχτηκε εύκολη υπόθεση για τους Zoro & Buzz που ανέβηκαν δυναμικά μαζί με τον Dolo. Κεφάλια αυτόματα πήγαιναν πάνω κάτω σε πιο φάνκυ ρυθμούς, ενώ το μικρόφωνο πέρασε σε No Hard Feelings, Θανάσιμο και Tiny με DJ Twelve στον ήχο σε πιο βαριά ηχητική κατεύθυνση.

Τα λεπτά εκείνα που εμφανίστηκε η ανεπανάληπτη δυάδα, Anser και Eversor στη σκηνή, ακριβώς από κάτω από αυτήν επικράτησε το αδιαχώρητο. Με επευφημίες όλοι ξεκίνησαν να χτυπιούνται δίχως αύριο στις πρώτες νότες. Υπάρχουν μερικές περιπτώσεις που θαρρείς πως δεν μπορείς να βρεις λόγια για να αποδώσεις ακριβώς το συναίσθημα που προκαλεί μια συναυλία, και σχεδόν όλα τα live τους αποτελούν τέτοιες περιπτώσεις. Τόσο νεύρο, τόση ένταση, πραγματικά ούτε ένας απ’ το κοινό δεν έμενε ακίνητος, παρά μόνο τις στιγμές που μερικοί κοιτούσαν εκστασιασμένοι και με βλέμματα θαυμασμού μπροστά στο ασύλληπτα γρήγορο flow του Anser. Αυτή η τόσο θερμή υποδοχή συντέλεσε καταλυτικά στο να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους και το sold out να δικαιωθεί απόλυτα.

Δεν είναι δυνατόν να μιλήσουμε για νότες, για απόδοση, όταν μιλάμε γι’ αυτούς τους δύο ανθρώπους να παίζουν επί σκηνής. Αρχικά δίπλα στον Anser βρισκόταν πάντα ο Andri J, ο οποίος συνέβαλε μέγιστα στο να ξεσηκώσει τον κόσμο. Όταν γίνεται λόγος λοιπόν για τον Anser, μιλάμε για έναν MC με αδιαμφισβήτητα skills. Flow άρτιο, ρολλάρισμα καλοδουλεμένο, μα το πιο σημαντικό πως η άρθρωση είναι πεντακάθαρη και οι ρίμες έχουν σωστή ροή και νοηματική συνοχή. Στιχουργικά και νοηματικά, παρουσιάζει μια οπτική που σου αφήνει το αποτύπωμα της σχετικά με κάθε θέμα που καταπιάνεται. Είτε πρόκειται για κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, είτε περιγράφει κάτι βιωματικό, είτε μιλά για hip hop. Λυρισμός ισορροπεί με το battle στοιχείο, το οποίο αν και επιθετικό δεν στερείται επιπέδου. Η ισορροπία επικρατούσε και καθ’ όλη τη διάρκεια του live ανάμεσα στο ύφος των κομματιών του. Εξ’ άλλου η τέχνη δεν είναι μαχητική ή ήρεμη, είναι σαν τον άνεμο, άλλοτε άγριος και δυνατός, άλλοτε γαλήνιος.

Αυτό είναι και ένα απ’ τα χαρακτηριστικά που εντοπίζονται κοινά και στους δύο αυτούς καλλιτέχνες. Ίσως να΄ναι και ένας απ’ τους λόγους που αλληλοσυμπληρώνονται στο μουσικό κομμάτι. Χρόνια τώρα όσες δουλείες έχουν παρουσιάσει μαζί είναι ολοκληρωμένες και η προσπάθεια είναι εμφανώς συντονισμένη. Και σίγουρα η στάση τους γενικότερα στην εγχώρια σκηνή και το επίπεδο και των δύο τους έχει κάνει να ξεχωρίσουν και γι’ αυτό έχουν κερδίσει μακροβιότητα. Ο λυρισμός και η δυναμική του Anser κουμπώνει τόσο ταιριαστά με την κινηματογραφική χροιά της μουσικής του Eversor. Οι παραγωγές των κομματιών κινούνται σε σκοτεινά, ατμοσφαιρικά μονοπάτια, σε πιο progressive ήχους, είτε σε 90’s αισθητική και boom bap. Kάποιες στιγμές εκρήγνυται ο ογκώδης ήχος με μπάσα και ντραμς, αλλά ισομοιράζεται ιδανικά με διαδοχικές αλλαγές, δημιουργώντας με εξαιρετική επιδεξιότητα νηνεμία και κάνοντας την φιλόδοξη μυστικότητα να θριαμβεύει. Με την άψογη προοπτική του δημιουργεί ήχους που κοιτάζουν στο παρελθόν και την ίδια στιγμή σε ταξιδεύουν χτίζοντας χρόνους που ακόμα δεν έχουν έρθει.

Ενώ ακούσαμε κομμάτια από το «Άδυτο», ακολούθησε η εμφάνιση του Xplicit από Στίχοιμα για να πει μαζί με τον Anser το ανατριχιαστικό «το Πάρτυ» με αποτέλεσμα τον χρόνο να παγώσει και η συναισθηματική φόρτιση να βρεθεί σε επίπεδα που δύσκολα περιγράφονται. Νοσταλγήσαμε τραγουδώντας «Εν Δράσει» «Όλα είναι τζόγος», το αγαπημένο «Πέτα Ενοχές», «Οπαδός», «Όσο μεγάλωνα», «Ό,τι αγαπάς δεν έχει τέλος» και φυσικά το παλλόμενο πλήθος στο academy τρελάθηκε στους ήχους του «Flowroyal» και του «Κιχ». Η κορύφωση της συναυλίας ήρθε σίγουρα τη στιγμή ο Eversor επιστράτευσε το γνωστό παιχνίδι με το κοινό. Λίγα δευτερόλεπτα πριν γίνει μακελειό, ζήτησε να ανοίξουν μια ευθεία γραμμή στη μέση του στέιτζ. Για το τι ακολούθησε στο «Παρανάλωμα», είναι προτιμότερο να μην πω περαιτέρω, αλλά να το δείτε στο βίντεο… Το απρόοπτο της βραδιάς ήρθε τη στιγμή που ο Βέβηλος ήρθε για να πουν μαζί το «Άμα ρωτήσουν που χάθηκα» που ως γνωστόν λόγω του ότι έχει αγγίξει χιλιάδες κόσμο, το ‘χουμε συνηθίσει να πλαισιώνεται με καπνογόνα, και φυσικά κάτι ανάλογο έγινε και ‘κείνη τη φορά. Όμως η διοργάνωση διέκοψε τη συναυλία γι’ αυτόν τον λόγο, προκαλώντας αντιδράσεις του κοινού αλλά και των καλλιτεχνών που εκνευρίστηκαν με αυτού του είδους λογοκρισία. Παρ’ όλα αυτά το κοινό απτόητο, βάζοντας τα πράγματα στη θέση τους, συνέχισε να λέει το τραγούδι κανονικά χωρίς μουσική, μέχρι να ξαναρχίσει η ροή του προγράμματος. Και φυσικά, για το φινάλε, δεν υπήρχε βλέψη να γίνει κάτι διαφορετικό, απ’ το να ανάψουν αντιδραστικά όλα τα καπνογόνα στα τελευταία λεπτά του «Νους Ιθύνων» και να πάρει φωτιά όλο το Academy.

Και κάπως έτσι έκλεισε η εκρηκτική βραδιά, με πείσμα, αντίδραση, τραγούδια έστω και χωρίς μουσική, γέλια και αγκαλιές. Με όλους όσους ανέβηκαν στη σκηνή να την γεμίζουν ιδρώτα, και έναν Anser να ανοίγει όλα του τα χαρτιά. Το στάτους των δύο αυτών ανθρώπων θαρρώ πώς αποδομεί κάθε άλλη φωνή που εμφανίζει το hip hop ως κάτι που δεν είναι. Το κρατούν ανθρώπινο, αλληλέγγυο, ευαισθητοποιημένο και ταυτόχρονα λαμπερό και δυναμικό. Η μουσική είναι τέχνη. Και η τέχνη είναι ανιδιοτελής. Εκτός αν η μόνη της ανταμοιβή έρχεται μέσω της ανεκπλήρωτης επιθυμίας να είμαστε αθάνατοι. Ποιος ξέρει; Όπως και να ‘χει, ναι, η τέχνη δεν μετριέται σε αριθμούς, ίσως κάπως να τη υπολογίζεις στις βραχνιασμένες φωνές και στα χαμόγελα.

 Μαριλένα Βενέτη